- Otizm nedir?
. Otizm genellikle ilk 3 yaşta başlayan ve
hayat boyu devam eden, kişinin etrafıyla sözel ve sözel olmayan şekilde uygun
ilişki kuramaması şeklinde ifade edebileceğimiz gelişimsel bir
bozukluktur.
. Günümüzde basit testler ile tanısı erken
konulabilmektedir.
. Erken tanı ve uygun rehabilitasyon programı
bu vakaların hayata kazandırılmasında büyük rol oynamaktadır.
Otizmin nedeni tam olarak bilinmemektedir.
Genetik olduğu
düşünülmektedir.
Erkeklerde
kızlara oranla daha sık görülür.
Otizmlilerin
%70'inde zeka geriliği vardır. %'10 unda ise üstün zeka görülebilir.
Otizm ile
birlikte dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, duygu durum bozuklukları
ve epilepsi görülebilir.
- Otizm belirtileri nelerdir?
Bir çocuğa otizm tanısı konulabilmesi için aşağıda
sayılan belirtilerden en az 6 tanesini taşıyor olması gereklidir.
Sosyal
etkileşimde yetersizlik ( göz teması kuramama, yaşıtlarıyla ilgilenmeme ve oyun
oynamama, normal mimik ve duygusal ifadeleri göstermeme, etkileşim başlatma ve
sürdürmede zorluk)
İletişim
bozukluğu (konuşamama, aynı kelimenin sürekli tekrarı (ekolali), konuşan
çocuklarla iletişim kurmaya çalışmama)
Hayali veya
sembolik oyunlar oynamama (hayali oyunlar kurmama, tekrarlayan basit
aktiviteler, sürekli aynı rutin hareketleri tekrar etmek, bir nesnenin bir
parçasına aşırı takıntılı olmak, duygusal olarak uyarılamama veya aşırı tepki)
- Otizmli çocuklar aşağıda sıraladığımız
belirtilerin çoğunu gösterirler.
Göz teması ya
yoktur ya da kısıtlıdır.
Adı ile
seslenince tepki vermezler
Aşırı
hareketli veya hareketsiz olabilirler.
Çevreleri ile
ilgilenmezler
Sarılma ve
öpme gibi fiziksel temastan hoşlanmazlar.
Konuşmada
gecikme vardır.
İnsanlarla iletişim
yerine cansız varlıklarla ilgilenirler.
Topluluk
içinde yaşıtları ile diyalog kurmazlar, oyunlara katılmazlar, kendilerini izole
ederler.
Konuşmayı
öğrenseler bile hep aynı kelimeyi tekrar ederler.
Konuşmayı
iletişim aracı olarak kullanmazlar
Uygun olmayan
cümleler kurar kalıp gibi konuşurlar.
Konuşma
şekilleri ve ses tonları tekdüzedir.
İlgisiz
şekilde her şeye gülebilir ve kıkırdayabilirler.
Bir cismin
bir parçasına takıntı yapabilirler. (örneğin sürekli arabanın tekerleği ile
oynamak)
Bazı objelere
aşırı bağlanabilirler.
Düzen
takıntıları vardır. Rutinleri bozulduğunda hırçınlaşabilirler.
Tekrarlayan
bir hareketi örneğin el çırpma, zıplama, kendi etrafında dönme, sürekli öne
arkaya sallanma, kanat çırpma gibi yaparlar.
Normal
çocuklar gibi hayal kurarak oyun oynamazlar, arabaları dizer sürekli tekerini
çevirirler.
Sürekli aynı
oyunları oynarlar.
Bazıları çok
inatçı ve hırçın olabilir.
Sosyal ortama
girdiklerinde aşırı korkup tepki verebilirler.
Sıklıkla
yemek yeme bozukluğu gösterirler.
Kendilerine
ve etrafındaki eşyalara zarar verebilirler.
Tehlikeye
karşı duyarsızdırlar.
Acıya karşı
duyarsızdırlar.
Yapılan
espriyi veya imayı anlamazlar.
Normal
öğrenme metotlarına duyarsızdırlar
- Otizm tedavisi nasıl olur?
Otizm tedavisinde erken teşhis ve tedavi büyük önem taşır.
Tedavinin amacı
otizmli bireyin sosyal ve bireysel yeteneklerini geliştirmektir.
Bu amaçla
davranışsal eğitim ve özel terapiler uygulanır.
Uygulanacak
tedavinin aileye uygun olması da önemlidir.
Konuşma
terapisi, motor yetenekleri artırmaya yönelik terapiler, sosyal iletişim
becerisini kazandırmaya yönelik terapiler uygulanan tedaviler
arasındadır.
İlaçlar,
depresyon, dikkat eksikliği-hiperaktivite, obsesif kompulsif bozukluk gibi
otizme eşlik eden durumlarda kullanılabilir.
Otizm
tedavisinde ebeveyn eğitimi de son derece önemlidir.
Otizm konusunda
ailelere destek veren yasal sivil toplum kuruluşları vardır.
- Yetişkinlikte
Otizm
Erken tanı
konmuş ve yeterli tedavi edilmiş bazı yetişkin otizmliler çalışabilir ve kendi
kendilerine yaşayabilirler.
Zeka geriliği
olanlar ve konuşamayanlar sürekli yardıma ihtiyaç duyarlar.
Bunun yanı sıra
üstün zekalı otizmliler, birçok alanda (resim yapma, müzik aleti çalma
gibi) başarılı olabilir.
Ancak sosyal
becerileri her zaman sınırlıdır.
Çocuğunuzun
davranışlarının diğer çocuklardan farklı olduğunu düşünüyorsanız, yukarıda
saydığımız belirtilerden bazıları çocuğunuzda varsa hiç vakit kaybetmeden bir
çocuk psikiyatristi ile görüşmelisiniz.
Unutmayın
otizmde erken tanı ve tedavi çok önemlidir.
https://www.medicalpark.com.tr/otizm-nedir-belirti-ve-tedavi-yontemleri-nelerdir/hg-1743
+
https://fb.watch/c8zWaJJ33f/
+
https://www.memorial.com.tr/hastaliklar/otizm-nedir-belirtileri-nelerdir
