68 Hareketi Nasıl Başladı?

 . .   68 Hareketi Nasıl Başladı?

·       Benno Ohnesorg'un kanlar içindeki bedeni ve onun başucunda duran protestocu genç kızın fotoğrafı, 68 Hareketinin simgesi haline gelmiştir.

·       İran doğumlu Alman vatandaşı gazeteci yazar Bahman Nirumand, 1967 Ocak ayında “Persien, Modell eines Entwicklungslandes oder Die Diktatur der Freien Welt” yani Türkçesiyle: “İran, Gelişmekte olan bir ülke modeli veya Hür Dünya'nın diktatörlüğü” ismiyle kaleme aldığı ve İran Şahlığına yönelik eleştiriler içeren kitabını yayımladığı günden itibaren, Sosyalist Alman gençliğinin ilgisini üzerine toplamıştı.

·       İran şahı Muhemmed Rıza Pehlevi işte böyle bir dönemde Berlin'e ziyarette bulunmuş ve kendisini sokaklarda protesto eden binlerce sol görüşlü öğrenciye tanıklık etmişti.

·       2 Haziran 1967'de yaptığı bu ziyaret esnasında ellerinde pankartlarla şahı protesto eden sol görüşlü öğrenciler, bir anda nereden geldiği bilinmeyen, esrarengiz silah sesleriyle büyük bir panik içerisinde dağılmaya başlamışlardı.

·       Bu protestoların ana kaynağı SDS yani “Sosyalist Alman Öğrenci Birliği / Sozialistischer Deutscher Stundentenbund” idi.

·       Bu kurşun bir sivil polisin tabancasından çıkmış ve doğumuna kısa bir süre kalmış, kendisi gibi öğrenci olan gebe eşiyle birlikte polislerin göstericilere ne yaptığı izlemek amacıyla olay yerine gelen bir öğrenciyi, kafasından vurarak feci şekilde öldürmüştü.

·       Kafasından vurulan ve kanlar içinde yerde yatan gencin ismi Benno Ohnesorg idi.

·       Ohnesorg'un yardımına koşup, onun başucunda duran kadın göstericiyi ve kanlar içinde yerde yatan genci gösteren fotoğraf, “68 Hareketinin” sembolü haline gelmiştir.

·       Benno Ohnesorg'un öldürülmesinin ardından, onu öldüren polis memurunun serbest bırakılması ve hemen ardından, 11 Nisan 1968'de öğrenci lideri Rudi Dutschke'nin, sağ görüşlü bir öğrenci tarafından silahlı saldırıya uğramasıyla birlikte olaylar kontrolden çıkmıştır.

·       Silahlı mücadeleyle, Almanya'da sosyalizm kurmayı hedefleyen şehir gerillası örgütü RAF,  yani “Kızıl Ordu Fraksiyonu” kurucuları arasında yer alan Gudrun Ensslin bu olayın ardından; “Bunlar Auschwitz kuşağından. Bunlarla tartışılmaz. Şiddet,  ancak karşı şiddetle cevaplandırılabilir” açıklaması yapmış ve gerillaları Berlin'de bir polis karakolunu basmaya ve silahlarına el koymaya davet etmişti.

·       İşte, 68 Hareketini başlatan RAF ve ismini bu öğrencinin öldürüldüğü günden alan, “2 Haziran Hareketi”  isimli örgütlerin önderliğinde, 20 yılı aşkın sürecek olan şiddet eylemlerine sebep olan kurşun, dünya tarihini etkileyecek bir hareketin başlangıcı olmuştu.

·       68 Hareketi, Almanya, İngiltere, Fransa, İspanya, İtalya, Amerika Birleşik Devletleri, Türkiye, İran, Japonya, Macaristan, Çekoslovakya, Yugoslavya gibi, çok sayıda ülkede protestolara, yeni manifestolara, şiddet eylemlerine, sayısız öğrenci liderlerinin öldürülmesine ve idamlarına sebep olmuştur.

·       68 Hareketinin kaderini belirleyen kurşunu atan Batı Berlinli polis memuru, Karl Heinz Kurras, serbest kaldığı mahkemede üç defa ifade değiştirmişti.

·       Mahkemede önce elinde bıçak olan öğrenciler tarafından saldırıya uğradığını ve uyarı ateşi açtığını söyleyen Kurras'ı, olay yerinde gören tanıklar yalanlıyordu.

·       Olayın hemen ardından, kıyafetlerini temizlikçiye götürüp yıkatmıştı.

·       Ancak onu görenler üzerinin gayet temiz olduğunu ve yere düşmediğini kaydediyordu.

·       Dava sırasında ortaya çıkan en önemli görgü tanığı, bir polis şefinin Kurras'a ”Kurras, çabuk arkaya. Haydi. Hızla kaybol”  talimatı verdiğini ifade etmesine rağmen, Kurras'tan yana olan polis teşkilatının da lehte ifadeleriyle birlikte Kurras serbest bırakılmıştı.

·       2009 Mayıs'ına kadar “Doğu Almanya Devlet Güvenlik Bakanlığı”  yani kısaltmasıyla “STASI” dosyaları ve gizli belgeleri yıllarca açılmamış ve incelenmemişti.

·       Yıllar sonra, gizli ibareli dosyalar açıldığında, büyük sır ve enteresan bilgiler ortaya çıktı.

·       Batı Berlinli polis memuru Kurras'ın 1955-1967 yılları arasında, Doğu Almanya'nın “Devlet Güvenlik Bakanlığı”  yani “MFS”nin bir elemanı olduğu, “OTTO BOHL” kod adıyla STASI adına çalıştığı ve 1964'te iktidar partisi olan Sosyalist Birlik Partisi'nin üyesi olduğu ortaya çıktı.

·       Aynı belgelerde yer alan ifadelere göre, Benno'nun öldürülmesinin ardından, Kurras'ın derhal tüm malzemelerini ve giysilerini imha etmesi, tüm faaliyetlerinin durdurulması ve olayı “çok üzücü bir kaza” olarak değerlendirilmesi talimatı verilmiştir.

·       Mahkemede vereceği ifade ile ilgili olarak da olayı nefsi müdafaa olarak savunması istenmiştir.

·       Heinz Kurras, 2007'de TV ekranlarında verdiği bir röportaj da, kendisine sorulan Benno cinayetiyle ilgili soruya “Kimse bana saldırmamı söylemedi” cevabını vermiş, 2009'da ilgili gizli belgelerin ortaya çıkmasının ardından, kendisinin Komünist Partisi ve STASI geçmişi hakkındaki eleştirilere, “Doğu Almanya Komünist Partisi üyesi olmak utanılacak birşey değildi. Ayrıca bu olaylar, geçmişi değiştiremeyecek” şeklinde yanıtlamıştır.

·       1987'de kapatılan cinayet dosyasının evrakları için, 1989 yılında imha edilmesi talimatı verilmesine rağmen, bilinmeyen bazı nedenlerden dolayı 2009'da yok edilip, kaldırıldığı yerden tekrar ortaya çıkartılmıştır.

·       İşte, bir polis silahından çıkan kurşun, belki ileride tekrar ortaya çıkabilecek olan, öğrenci hareketlerinin bir kıvılcımı ve dönüm noktası olmuştur.

Kaynak:
'The shot that changed Germany', MOORE, Tristana, BBC News/Berlin, June 6, 2009.
'68 Sol hareketini başlatan ilk kurşunun gerçek öyküsü', Atlas Tarih/Dosya, KÖKSAL, Gürsel, Ocak 2010, sayfa 16-23.
'The Truth about the Gunshot that Changed Germany', Der Spiegel Online International, Article by Der Spiegel Stuff, translated from the by SULTAN, Christopher, 28.05.2009. 

26th November 2013, Avni Alanyalı tarafından yayınlandı