. 37 dil bilen halı yıkamacının beyni
MIT ve Harvard'dan bilim insanları, 37 dil bilen halı
yıkamacının beynini inceledi
46 yaşındaki Vaughn Smith birlikte vakit geçirdiği ve yanında
çalıştığı kişilerden onlarca dil öğrendi
Vaughn Smith konuşurken aynı anda 10 dil
arasında geçiş yapabiliyor (The Washington Post)
37 dil bilen ve bunların 24'ünü akıcı bir şekilde konuşabilen
Amerikalı halı yıkamacısı Vaughn Smith'in beyninde yapılan incelemeler
şaşırtıcı bir sonucu ortaya çıkardı.
46 yaşındaki Smith'in İngilizce, İspanyolca, Portekizce, Rusça,
Romence, Bulgarca, Slovakça ve Çekçe'yi akıcı bir şekilde konuşması ve daha
onlarca dili rahatlıkla anlaması hem çevresindekileri hem de bilim insanlarının
ilgisini çekti.
Smith ayrıca Hırvatça, Fince, İtalyanca, Letonca, Sırpça
konuşabiliyor.
Fransızca, Almanca, Macarca, İzlandaca, Galce, Felemenkçe,
Norveççe, Amerikan işaret dili, Lehçe'yi orta düzeyde biliyor.
Bununla birlikte Arapça, Yunanca, İbranice, İsveççe,
Estonca, Japonca, Gürcüce, Endonezyaca, Mandarin, Ukraynaca, Lakotaca,
Navahoca, Amharca, Seylanca’yı temel düzeyde anlayabiliyor.
Çok dil bilen kişilerin normal insanlardan bilişsel olarak nasıl
farklılaştığı üzerine çalışmalar yürüten araştırmacılar Saima Malik-Moraleda ve
Evalina Fedorenko, Smith'in beynini inceledi.
İnceleme Vaughn'ın beyninin dili anlamak için kullandığı
kısımların normalden daha küçük olduğunu ortaya çıkardı.
Smith'in verileri, MIT ve Harvard Üniversitesi'nde çalışmalarını
yürüten Malik-Moraleda ve Fedorenko'nun incelediği çok dil bilen diğer kişilere
ait bilgilerle uyuşuyordu.
Malik-Moraleda bu farkı şöyle açıklıyor:
Ana dilinde konuşurken dili işleyen bölgelerine göndermek için
daha az oksijene ihtiyacı var.
Dili o kadar çok
kullanıyor ki bu alanları harekete geçirmekte gerçekten verimli hale
gelmiş.
Vaughn'ın beynindeki dille ilgili kısımlar doğuştan küçük ve daha
verimli olabilir.
Ancak çok fazla dil öğrenmesi beyin yapısını değiştirmiş
görünüyor.
The Washington Post'a
konuşan Smith liseden sonra öğrenimine devam etmese de farklı diller bilen
kişilerle vakit geçirerek ve onların yanında çalışarak birçok dil öğrenmeyi
başarmış.
Fince, İtalyanca ve Amerikan işaret dilinde hikayeler
anlatabilen Smith, Meksika'daki Nahuaların konuştuğu Nahuatl'ı ve Kızılderili
dilleri ailesine ait Saliş dilini de konuşabiliyor.
Smith'in Katalan ve Felemenk aksanları İspanya ve Hollanda'dan
gelen kişileri bile etkiliyor.
Ancak bu kadar meziyeti olan Smith saati 20 dolardan daha az bir
ücrete halı temizliyor.
"Gerçek bir poliglot"
Smith'in müşterilerinden biri olan Kelly Widelska onu,
"yaşayan gerçek bir poliglot" diye niteliyor.
Poliglot birçok dili
konuşabilen kişilere deniyor.
Smith'le tanışmadan önce Kantonca ve Mandarin dilleriyle
amatörce ilgilendiğini belirten Kelly bugüne kadar sadece YouTube'da poliglot
gördüğünü söylüyor.
Ancak uzmanların başka bir tanımı daha var.
11 ve daha fazla dil konuşabilenlere de "hiperpoliglot"
deniyor.
Ve Smith bu kategoriye giriyor.
Hem çalıştı hem dil öğrendi
Bildiği dillerle başkalarını etkilemekle ilgilenmeyen Smith,
İngilizce ve İspanyolca konuşulan bir ailede büyüdü.
Küçükken farklı diller konuşan kişiler kendisini büyülediği için
zamanla bu alanda kendisini daha çok geliştirmeye başladı.
Ancak bu çaba hobi amaçlıydı.
Annesinin Fransızca albümleri, babasının Almanca sözlüğü bu
süreçte işe yaradı.
Sınıfında Sovyetler Birliği'nden gelen bir öğrencinin olması ve
kütüphanedeki dil kitaplarını kurcalaması da bu süreçte etkili oldu.
Smith'e dair en şaşırtıcı olansa öğretmenlerinin dikkatini
çekememesiydi.
Annesi sönük kalan oğlunun bir sorunu olup olmadığını öğrenmek
için onu psikoloğa bile götürdü.
Ancak psikolog son derece zeki olduğunu söyleyerek onu gönderdi.
46 yaşındaki halı yıkamacısı liseden sonra çalıştığı yerlerde de
bolca dil öğrendi.
Sanat tarihçisi ve koleksiyoner Meda Mládková'nın köpeklerini
gezdirirken evin ziyaretçilerinden Doğu Avrupa lehçelerini öğrendi.
Amerikan işaret diliniyse üniversite öğrencilerinin vakit
geçirdiği bir kulüpte hafızasına kattı.
Gönüllü olarak akvaryum temizlediği bir restorandan da
Japonca'yı öğrenerek çıktı.
Cuma
8 Nisan 2022 18:01
https://www.indyturk.com/node/495461/ya%C5%9Fam/mit-ve-harvarddan-bilim-insanlar%C4%B1-37-dil-bilen-hal%C4%B1-y%C4%B1kamac%C4%B1n%C4%B1n-beynini-inceledi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder