MATEM ORUCU

 -  MATEM ORUCU                 

Aleviler yüzyıllardır her yıl Hicri Takvim'e göre Muharrem Ayı'nın başlamasıyla beraber 12 gün oruç tutuyor. 

Muharrem Orucu Aleviler için aynı zamanda bir Matem Orucu'dur. 

Aleviler yüzyıllardır her yıl Hicri Takvim'e göre Muharrem Ayı'nın başlamasıyla beraber 12 gün oruç tutuyor. 

Muharrem Orucu Aleviler için aynı zamanda bir Matem Orucu'dur.

Matem Orucu denmesinin nedeni Hz. Hüseyin'in Muharrem ayında Kerbela Çölü'nde katledilmesinden dolayıdır.

İmam Hüseyin, 10 Ekim 680 (Hicri Takvim’e göre 10 Muharrem Hicri 61) Kerbela’da 72 yareniyle beraber Yezit’in ordusu tarafından katledildi.

İmam Hüseyin katledildiğinde Muharrem Orucu’nu tutuyordu.

İmam Hüseyin, İslam Peygamberi Hz. Muhammed’in torunu, Hz. Ali ile Hz. Ana Fatma’nın oğludur. 

Bu nedenledir ki Muharrem ayı Aleviler için matem ayı, Muharrem Orucu da matem orucu olmuştur.

Aleviler, Muharrem ayında 12 gün oruç tutarken aynı zamanda İmam Hüseyin ve Kerbela Şehitleri için yas tutarlar. 

12 gün oruç 12 İmam’a ithafendir. 

Aleviler, 12 günlük oruç boyunca 12 İmamlar ile Kerbela şehitleri için dua edip göz yaşı dökerler, Muaviye ve oğlu Yezit için ise lanet okurlar. 

Kurban Bayramının 1. gününden başlayarak 20 gün sayılır.

21. gün ilk oruç tutulur. 

Anadolu Alevilerinde kimi yörelerde 12 günlük oruçtan önce 3 günlük Masumu Paklar ve Ana Fatma Orucu tutulur.

Muharrem Orucu için niyet edilir ve oruç başlar.

Niyet edildikten sonra gece 12 ile gün batımı arasındaki sürede hiç bir şey yenilmez ve içilmez. 

Oruç için niyet duası okunur. 

Matem Orucu’nun Kuralları

Aleviler, 12 günlük oruç boyunca bir takım kurallara uyarlar. 

12 gün süresince düğün, nişan, sünnet, eğlence ve benzer törenler/etkinlikler yapılmaz.

Bunun nedeni matem ayı olmasıdır.

12 İmam Orucu Aleviler için aynı zamanda matem ayıdır.

Kurban kesilmez, et yenilmez, Kerbela Şehitleri’nin çektikleri susuzluğu hissetmek için su içilmez. Çünkü Hz. Hüseyin ve 72 yareni Kerbela Çölü’nde aç, susuz bırakılarak, başları kılıçla kesilerek katledildi.

Bu nedenle matem ayında kan dökülmez, canlıya kıyılmaz, ağaçlar kesilmez, ekinler biçilmez, bitkiler koparılmaz.

Su saf olarak içilmez.

Vücudun su ihtiyacı yenilen yemeklerden, çay, kahve, meşrubat, meyve suyu, ayran gibi sıvı içeceklerden karşılanır.

Aynı zamanda alkol tüketilmesi de yasaktır. 
Yumurta, soğan ve sarımsak gibi yiyecekler yenilmez. 

Süslenilmez, saç sakal kesilmez. (Ancak çalışanlar için bu kural istisnaidir.)
Cinsel ilişki olmaz.

Kırsal kesimlerde bu kuraller daha da katıdır.

Örneğin aynaya bakılmaz, tv seyredilmez.

12 gün boyunca çile çekilir.

Bu kurallar sadece oruç tutanlar için geçerli değildir.

Her Alevinin bu matem süresince bu kurallara uyması gerekir. 

Matem ayı nefs ile mücadele ayıdır.

İkrara bağlı kalmak nefsine yenik düşmemekten geçer.

İftar ve Sahur Yok

12 İmam Orucu’nda iftar, sahur yoktur.

Oruç güneşin batmasıyla açılır.

Lüks sofrada oruç açılmaz.

Sahura kalkılmaz.

Gece 12’den sonra bir şey yenilmez, içilmez. 

Oruç açıldıktan sonra İmam Hüseyin ve Kerbela şehitleri için dualar edilir, gözyaşı dökülür. Cemevlerinde bir araya gelen Aleviler, Kerbela hakkında konuşurlar. 

Hz. Hüseyin Muharrem’in 10. günü katledildiği için matemin 10. günü cem bağlanır.

Hz. Hüseyin’i anmak için cemevlerinde bir araya gelen canlar İmam Hüseyin ve Kerbela Şehitleri için gözyaşı dökerler.

Pir, ceme katılan canlara Kerbela Faciası’nı anlatır.

Kerbela Şehitleri için dualar edilir, gözyaşları dökülür. 

Hz. Hüseyin için mersiyeler (ağıtlar) okunur, Yezit için lanet okunur. 

Şükür Kurbanı ve Aşure

Aleviler, 12 günlük oruç ve matemden sonra şükür kurbanı keserler, aşure pişirip dağıtırlar. Muharrem ayının 13. günü 12 çeşitten oluşan aşure pişirilir ve dağıtılır.

Şükür kurbanı kesilmesinin nedeni ise İmam Hüseyin’in oğlu Zeynel Abidin’in Kerbela’da sağ olarak kurtulmasıdır.

Böylece Ehlibeyt soyu devam etmiştir.

İmam Hüseyin’in şahadetinden sonra imamiyet Zeynel Abidin’e geçmiştir. 

 

Kaynak:

https://www.sivilsayfalar.org/2018/09/11/1338-yildir-suren-yas-matem-orucu-2/